ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ
Μτ. 6, 14 – 21
14 Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· 15 ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. 16 Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί, ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν. 17 σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, 18 ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. 19 Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν· 20 θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· 21 ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.
Κυριακή της Τυρινής, σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, και σύμφωνα με το δοξαστικό των αίνων έφθασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή. Έφτασε ο καιρός, ήλθε η ευλογημένη ώρα, για να εισέλθουμε στο στάδιο των αρετών, με την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, που εγκαινίζεται αύριο. Προετοιμαζόμαστε για αυτήν, ήδη τρεις εβδομάδες, από την είσοδο μας στο Τριώδιο, ώστε ήπια και με διάθεση αγώνα, που πηγάζει μέσα από την καρδιά μας να συναγωνιστούμε όλοι μαζί στην πορεία μας προς το Πάσχα. Και αυτό πρέπει να το προσέξουμε και να το ενθυμούμαστε συνέχεια, ότι στον αγώνα μας δε βαδίζουμε μόνοι αλλά όλοι μαζί ως Εκκλησία. Με τον τρόπο αυτό παίρνουμε δύναμη ο ένας από τον άλλο και, ιδιαίτερα, μέσα από την κοινή μας λατρεία συμπορευόμαστε σε αυτή την στενή και τεθλιμμένη, μα τόσο όμορφη οδό της Σαρακοστής. Οδός μετανοίας και κάθαρσης, όπως μας υπενθυμίζουν διαρκώς οι ακολουθίες της Εκκλησίας. Όρθρος, Ώρες, Εσπερινός, Μέγα Απόδειπνο, Μέγας Κανών, Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, Χαιρετισμοί της Θεοτόκου, Ευχέλαια, Κατανυκτικοί Εσπερινοί των Κυριακών, συνθέτουν μία κατανυκτική λατρευτική ατμόσφαιρα, που περιγράφεται στην παράδοση μας ως χαρμολύπη. Χαρά για την Ανάσταση του Χριστού και τη νίκη του θανάτου και λύπη για τις αμαρτίες μας. Λύπη, που διαλύεται, όμως, από την άμετρη αγάπη του Θεού, όταν με ταπείνωση και συντριβή τις εναποθέτουμε στην ευσπλαγχνία Του και μας χαρίζει τη συγχώρεση. Αυτή η συγχώρεση, όμως, έχει μία πολύ βασική προϋπόθεση, τη μεταξύ μας συγχώρεση. Για αυτήν μας μίλησε ο Κύριος στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, από το ευαγγέλιο του Ματθαίου.
Αν συγχωρείτε τα παραπτώματα των συνανθρώπων σας, λεέι ο Κύριος, θα συγχωρέσει και εσάς ο ουράνιος πατέρας σας. Αν, όμως, δεν τους συγχωρείτε, δε θα συγχωρέσει ούτε εσάς ο Θεός. Αυτή είναι, αδελφοί μου, η γλώσσα του ευαγγελίου, γλώσσα απλή και ξεκάθαρη. Αν σκεφτόμαστε την κρίση, για την οποία ακούσαμε την προηγούμενη Κυριακή στο ευαγγέλιο, η καλύτερη προετοιμασία είναι να μάθουμε να συγχωρούμε. Και αν αυτό μας φαίνεται δύσκολο ή ακατόρθωτο ας θυμόμαστε τον Κύριο μας, πάνω στο Σταυρό, που συγχώρεσε τους σταυρωτές του και προσευχήθηκε για αυτούς. Με τη δική του βοήθεια και δύναμη ας ζήσουμε αυτή την εμπειρία της χαράς, που φέρνει η συγχώρεση χωρίς να αναβάλλουμε ούτε στιγμή. Σήμερα κιόλας, που είναι η Κυριακή της Συγχωρήσεως, να κάνουμε το πρώτο βήμα, να πάρουμε πρωτοβουλία και να ζητήσουμε συγγνώμη από όλους όσους η συνείδηση μας πληροφορεί ότι η σχέση μας έχει διαταραχτεί και δεν είναι αυτή που θέλει ο Θεός, δηλαδή σχέση αγάπης και διαλλαγής. Σήμερα το απόγευμα, στον εσπερινό της Συγχωρήσεως, σύμφωνα με πανάρχαια παράδοση της Εκκλησίας θα ζητήσουμε όλοι συγγνώμη ο ένας από τον άλλο, για να εισέλθουμε στον αγώνα της νηστείας με καθαρή συνείδηση και καρδιά. Διαφορετικά και η νηστεία μας δεν έχει αξία.
Αυτό τονίζεται στη συνέχεια του ευαγγελίου, καθώς ο Κύριος μετά από την αξία της συγχώρεσης, τονίζει την αξία της νηστείας. Η αξία αυτή, όμως, εκμηδενίζεται, όταν νηστεύοντας γινόμαστε υποκριτές. Όταν νηστεύουμε, για να αυτοδικαιωθούμε, και να φανούμε φαρισαϊκά σπουδαίοι στα μάτια των συνανθρώπων μας. Όταν νηστεύουμε από λάδι, κρεοφαγούμε όμως τον ίδιο τον πλησίον με την κατάκριση και την κακία μας. Η νηστεία πρέπει να γίνεται εν κρυπτώ, ας τη γνωρίζει μόνο ο Θεός και θα ανταποδώσει Αυτός ολοφάνερα με τη Χάρη και την ευλογία Του, τόσο σε αυτή όσο και στην άλλη ζωή αυτό το μικρό αγώνα μας. Αγώνας, ο οποίος γίνεται για να βοηθηθούμε εμείς. Η νηστεία είναι ένα μέσο, για να εκπορεύεται μακριά μας το γένος των δαιμόνων και εκεί έγκειται η πνευματική της αξία. Δεν είναι γεγονός ψυχαναγκαστικό, ούτε χρειάζεται να καταπιεζόμαστε για να την τηρούμε. Αλλά τότε έχει αξία, όταν συνειδητοποιήσουμε την ωφέλεια της και νηστεύουμε ελεύθερα μέσα από την καρδιά μας, από αγάπη προς τον Παθόντα και Ταφέντα για χάρη μας Ιησού Χριστό. Η αξία της νηστείας, όμως, τονίζεται με έμφαση τη σημερινή ημέρα και με την ανάμνηση της εξορίας των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο, εξαιτίας της μη τήρησης μιας εντολής του Θεού, εντολής νηστείας, για να συνειδητοποιήσουμε και με αυτόν τον τρόπο τη σπουδαιότητα της.
Η ευαγγελική περικοπή κλείνει με αναφορά στην αξία μίας ακόμα αρετής, της ελεημοσύνης, όπως προκύπτει από την παραίνεση του Κυρίου, να μη θησαυρίζουμε θησαυρούς στη γη αλλά στον ουρανό. Και η ουράνια αυτή αποταμίευση γίνεται όταν δείχνουμε έλεος, ευσπλαχνία, δηλαδή, και συμπόνια στο συνάνθρωπο. Όταν ο νους μας ελευθερωθεί από την έγνοια φθαρτών και επίγειων θησαυρών, που καταρρέουν αυθημερόν σαν τα χρηματιστήρια, και μπορέσει να αντικρύσει στο πρόσωπο του αναγκεμένου πλησίονος την εικόνα του Χριστού. Έτσι μόνο μπορεί κάποιος να θησαυρίσει στον ουρανό, όταν συνειδητοποιήσει την εκκλησιολογική του κοινωνικότητα, και αντιληφθεί ότι ο συνάνθρωπος, που πεινάει, διψάει, είναι ξένος, ασθενής ή φυλακισμένος είναι μέλος του ίδιου του του σώματος. Όσο παράλογο είναι ένα στομάχι να τρέφει μόνο ένα χέρι ή ένα πόδι, τόσο παράλογο είναι ένας χριστιανός να μην δείχνει έλεος στον συνάνθρωπο του. Και το έλεος αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη νηστεία. Νηστεύουμε, ώστε να εξοικονομήσουμε περισσεύματα και για τους φτωχούς. Τα υλικά αγαθά δεν είναι κακά, αντίθετα είναι ευλογημένα από τον Θεό. Με την προϋπόθεση, όμως, να μη θησαυρίζουμε σαν άφρονες πλούσιοι, αλλά να μοιραζόμαστε τα περισσεύματα μας με αυτούς που τα χρειάζονται. Με τον τρόπο αυτό μπορουμε να επιτύχουμε τον κοινωνικό σκοπό της Εκκλησίας, που ήταν η ίδια η ζωή της στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, να έχουμε τα πάντα κοινά.
Με τις παραπάνω ευαγγελικές αλήθειες στο νου και την καρδιά μας, ας συνεισέλθουμε, αγαπητοί μου αδελφοί, με χαρά και αγαθή προαίρεση, στο στάδιο των αρετών, αφού ζωστούμε τον καλό αγώνα της νηστείας. Στο τέλος της μας περιμένει το αληθινό στεφάνι από τον Αναστημένο Παμβασιλέα Χριστό και η συνάντηση πρόσωπο προς Πρόσωπο μαζί Του.
