ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΝ ΛΟΥΚΑΝ

ΛΟΓΟΣ

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ

ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΕΝΔΟΞΟΝ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΝ ΛΟΥΚΑΝ

π. Γεωργίου Οικονόμου

Τὶ σὲ νῦν καλέσωμεν Ἔνδοξε;

θησαυρὸν τῶν οὐρανίων, χαρισμάτων ἀσφαλῆ·

ἰατρὸν καὶ τῶν ψυχῶν, καὶ τῶν σωμάτων ἀκριβῆ·

τοῦ Παύλου, συνεργάτην καὶ συνέκδημον,

τὰς Πράξεις Ἀποστόλων ἐκτιθέμενον.

 

          Ιερό δέος και απορία καταλαμβάνει τον υμνογράφο της Εκκλησίας στην προσπάθειά του να ανυμνήσει το πρόσωπο του Αγίου ενδόξου και πανευφήμου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά. Για τον λόγο αυτό όλα τα στιχηρά, που ψάλλαμε σήμερα στον Εσπερινό διατυπώνουν αυτή την απορία˙ με ποια λόγια θα μπορούσαμε να εκφράσουμε τον απερίγραπτο θησαυρό των ουρανίων χαρισμάτων, που ενεπιστεύθη ο Πανάγαθος Θεός στον Άγιο. Και, αν ο ίδιος ο ιερός υμνογράφος δυσκολεύεται, πόσο μάλλον εμείς. Θα προσπαθήσουμε, όμως, με την βοήθεια του Θεού και ταπεινά να σταχυολογήσουμε ορισμένα στοιχεία από τον βίο του Αγίου εξόχως ωφέλιμα και διδακτικά.

          Το πρώτο και σπουδαιότερο ίσως ουράνιο χάρισμα του Αγίου Λουκά ήταν η μετάνοιά του. Γιατί, ενώ γεννήθηκε, ανατράφηκε και μορφώθηκε στο ειδωλολατρικό περιβάλλον της Αντιόχειας, μόλις γνώρισε τον Χριστό και το Ευαγγέλιο, τα απαρνήθηκε όλα, για να αφιερώσει την ζωή του στον ηγαπημένο Νυμφίο. Και όχι μόνο ασπάζεται την χριστιανική πίστη αλλά αναδεικνύεται με την Χάρη του Θεού σε μία από τις σπουδαιότερες μορφές της αρχαίας χριστιανικής ιστορίας. Ιστορία, την οποία αναλαμβάνει να καταγράψει και να διασώσει με την θεία φώτιση και καθοδήγηση, αφήνοντάς στην Εκκλησία πολυτιμότατη παρακαταθήκη το βιβλίο Πράξεις των Αποστόλων. Το βιβλίο της ιστορίας της διάδοσης του ευαγγελίου από την ημέρα της Πεντηκοστής και έπειτα. Ένα από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, που θα έπρεπε συνεχώς να μελετούμε οι χριστιανοί, για να ελέγχουμε τις συνειδήσεις μας και να εμπνεόμαστε από την ιεραποστολική φλόγα των αγίων Αποστόλων, φλόγα που τους οδηγούσε πολλές φορές στο μαρτύριο. Με γλαφυρό, λοιπόν, αλλά και βαθειά θεολογικό και πνευματικό τρόπο ο ευαγγελιστής Λουκάς στις Πράξεις των Αποστόλων συνεχίζει ουσιαστικά το ευαγγέλιο, που συνέγραψε, και το οποίο ολοκληρώνεται με την Ανάληψη του Χριστού. Και ομιλεί για την Πεντηκοστή και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, για τη Βάπτιση τριών χιλιάδων χριστιανών εκείνη την ημέρα, για την ζωή των πρώτων χριστιανών, που θεμελιωνόταν στην καθημερινή τέλεση της Θείας Ευχαριστίας, στην κοινοκτημοσύνη και τις αγάπες. Τις αγάπες, κοινά δείπνα των χριστιανών, που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα με τη μορφή των ενοριακών συσσιτίων και αποδεικνύουν τη ζωντάνια και τη συνέχεια της χριστιανικής μας πίστης. Οι Πράξεις, επίσης, μας πληροφορούν για τους διωγμούς και τα μαρτύρια των Αποστόλων από τους Ιουδαίους κατ’αρχήν και το Μέγα Συνέδριο, και από τους ειδωλολάτρες στη συνέχεια. Για την μεταστροφή του Αποστόλου Παύλου και τις περιοδείες του έως και το μαρτύριο του στη Ρώμη αλλά και για την Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων. Όλα αυτά τα γεγονότα θα παρέμεναν ίσως άγνωστα ή ανεπιβεβαίωτα, αν δεν τα διέσωζε με ακρίβεια ο Άγιος Λουκάς.

          Άγιος, που αποδείχτηκε ο πολυτιμότερος συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου και πιστός συνοδοιπόρος στις ιεραποδημίες για την διάδοση του ευαγγελίου. Και εγιναν αυτοί οι δύο άγιοι, ο ένας πρώην φανατικός Ιουδαίος και ο άλλος πρώην ειδωλολάτρης, σύμβολα της έκτασης του ευαγγελίου και του χριστιανικού μηνύματος σε όλη την οικουμένη. Τα λόγια του Παύλου στους Γαλάτες˙ οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, βρήκαν την ακριβή εφαρμογή τους στα πρόσωπα του Λουκά και του Παύλου.  Και, ενώ ο πρώην διώκτης των χριστιανών Παύλος έμεινε στην ιστορία ως ο Απόστολος των εθνών, ο Λουκάς, που ήταν ως προς την θύραθεν παιδεία ένας σπουδαίος γιατρός, έγινε με την Χάρη του Θεού ιατρός ψυχών και σωμάτων. Ιατρός της αμαρτίας και της λαθεμένης θρησκευτικότητας κηρρύτοντας την μετάνοια και την αλήθεια της χριστιανικής πίστης και το ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού με τρόπο συστηματικό, όπως γράφει στον πρόλογο του ευαγγελίου του˙ παρηκολουθηκώς ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς. Κληροδοτώντας στην Εκκλησία ένα από τα τέσσερα Ευαγγέλια. Συνθέτοντας, μάλιστα, το συγγραφικό, το ιστορικό και το ζωγραφικό του χάρισμα, πάντα με την θεία φώτιση και καθοδήγηση, αλλά και καθ’ υπαγόρευσιν του Αποστόλου Παύλου, γράφει ένα ευαγγέλιο ολοζώντανο, με κείμενα σαν αγιογραφίες.

         Με την αναφορά στις αγιογραφίες δίνεται η ευκαιρία να αναφερθούμε σε ακόμα ένα χάρισμα του Ευαγγελιστή Λουκά και την εξαιρετικά σπουδαία συμβολή του στην χριστιανική ιστορία. Καθώς, σύμφωνα με την παράδοση, αγιογράφησε την Παναγία βρεφοκρατούσα στην αγκαλιά της τον Ιησού, θεμελιώνοντας ασάλευτα την εικονογραφική παράδοση με την ευλογία της ίδιας της Θεομήτορος. Γιατί, όταν της έδειξε τις εικόνες ρωτώντας εάν της αρέσουν, η Παναγία απάντησε με τα λόγια˙ η Χάρις του γεννηθέντος από εμένα Ιησού Χριστού ας συνοδεύει τις εικόνες αυτές. Γνωρίζουμε, βέβαια, ότι αυτή η εικονογραφική παράδοση, που στηρίζεται στην ενανθρώπηση του Χριστού και την κατ’εικόνα Θεού δημιουργία έμελλε να δοκιμαστεί σκληρά την εποχή της εικονομαχίας. Η αλήθεια, όμως, νίκησε με την αναστήλωση των ιερών εικόνων και την τιμητική προσκύνησή τους μέχρι σήμερα. Μας δίδαξε, λοιπόν, ο ευαγγελιστής Λουκάς πως να απαντούμε στις προκλήσεις και μιας σύγχρονης ενδεχομένως εικονομαχίας, που δειλά δειλά επανεμφανίζεται, τονίζοντας ότι η εικόνα είναι σύμβολο πίστης και αλήθειας, θεμελιωμένη ακλόνητα στην πανάρχαια χριστιανική παράδοση.

          Ο Άγιος Ευαγγελιστής Λουκάς ως τίμιος εργάτης στον αμπελώνα του Κυρίου, την Αγία Εκκλησία, αύξησε και πολλαπλασίασε την παρακαταθήκη της χάριτος. Άφησε πίσω την ζωή της αμαρτίας και της ειδωλολατρείας και αναδείχτηκε Απόστολος του Χριστού και Ευαγγελιστής. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το παράδειγμά του συνιστά εγερτήριο μετανοίας και ταυτόχρονα πλημμύρισμα ελπίδας. Γιατί η Χάρις του Παναγίου Θεού, ο Οποίος ήλθε στη γη, για να σώσει τους αμαρτωλούς, μεταμορφώνει και φωτίζει τον γνησίως μετανοούντα χαρίζοντας ακόμα και τον αγιασμό. Στην πορεία αυτή της μετανοίας πολύ μπορεί να μας ωφελήσει ο βίος αλλά και τα κείμενα του Ευαγγελιστή Λουκά. Αυτό ας είναι και το δικό μας δώρο προς τον Άγιο. Να μελετήσουμε με προσοχή και προσευχή, με ευλάβεια και ταπείνωση τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, που συνέγραψε. Το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων. Και ας προβληματιστούμε, αγαπητοί μου αδελφοί, κατά πόσο η ζωή μας ομοιάζει ή διαφέρει με την ζωή των πρώτων χριστιανών. Μήπως στην χριστιανική μας πορεία χάσαμε τον ζήλο και την ζεστασιά; Μήπως χάσαμε το μαρτυρικό και ομολογητικό φρόνημα ζώντας στην ασφάλεια μιας θρησκευτικής ελευθερίας; Ωστόσο, ό,τι και να συμβαίνει ως χριστιανοί δεν απελπιζόμαστε. Γιατί θυμόμαστε πάντοτε τα λόγια του Χριστού, που θα ακούσουμε αύριο στο ευαγγέλιο διά του Ευαγγελιστή Λουκά, ότι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Η πορεία μας δεν είναι επίγεια μόνο αλλά είναι πορεία προς τον ουρανό. Είναι η σχέση και συνάντηση με τον εν τοις ουρανοίς Πατέρα μας. Είναι η πορεία των αγίων, όπως του εορτάζοντος και τιμωμένου σήμερα αγίου, του οποίου τον βίο ας αγωνιστούμε και εμείς ταπεινά να ακολουθήσουμε και να μιμηθούμε, γιατί αυτός είναι ο αληθινός τρόπος να τιμήσουμε τον Άγιο.