"Σήμερον η χάρις του Αγίου Πνεύματος.."
«Χαίρε σφόδρα θύγατερ Σιών· γέμισε από ευφροσύνη ολόκληρη η Εκκλησία του Χριστού.
Διότι νάτος, έρχεται πάλι προς εσένα ο Βασιλεύς. Νάτος, έρχεται ο Νυμφίος σου καθισμένος πάνω σε πουλάρι, όπως σε θρόνο. Ας βγούμε να Τον προϋπαντήσουμε, ας βιαστούμε να δούμε την δόξα Του. Άλλη μία φορά εμφανίζεται η σωτηρία στον κόσμο, πάλι ο Θεός έρχεται επάνω στον Σταυρό. Ξαναέρχεται ο Βασιλεύς της Σιών, που είναι η προσμονή των εθνών, σ΄ αυτήν και χαρίζει και πάλι σωτηρία στον κόσμο, μας επισκέπτεται πάλι το φως και παύει η πλάνη, ανθίζει η αλήθεια, χορεύει η Εκκλησία και μένει χήρα η Συναγωγή. Πάλι ντροπιάζονται οι δαίμονες, πάλι διαλύεται η κατάρα, και τάραζονται οι Εβραίοι, συντρίβεται ο δράκοντας, ευφραίνονται τα έθνη.... Υμνήστε οι Άγγελοι, χαρείτε οι Εκκλησίες. Ψάλλετε Ιερείς, κηρύξτε μαθητές, υποδεχθείτε Τον οι λαοί»1.
Αυτούς τους λόγους, αδελφοί μου, του Αγίου Επιφανίου Επισκόπου Κύπρου δανείζομαι αυτήν την μεγάλη ημέρα της Βαιοφόρου, κατά την οποία μας καλεί η Εκκλησία μας να μεγαλύνουμε και να δοξάσουμε «τον δι΄ ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν» ερχομένον επί το εκούσιον πάθος Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν.
«Συστήσασθε εορτήν· και αγαλλόμενοι δεύτε μεγαλύνωμεν Χριστόν, μετά βαίων και κλάδων, ύμνοις κραυγάζοντες»2 μας προτρέπει ο Άγιος Κοσμάς ο ποιητής. Κι αν οι εχθροί Του, και τότε και σήμερα, βυσσοδομούν εναντίον Του, κι αν θέλουν να απαλείψουν το όνομά Του όχι μόνον από τις καρδιές τους αλλά και από τις καρδιές των άλλων ανθρώπων, εμείς ο νέος Ισραήλ, ας τον υμνούμε όπως οι απειρόκακοι παίδες, επαναλαμβάνοντας όχι μόνο σήμερα αλλά και πάντοτε την προτροπή του ιερού υμνογράφου: «Ωσαννά ο εν τοις υψίστοις· ευλογημένος ει, ο ελθών και πάλιν ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου»3.
Αυτήν την μεγάλη ημέρα αντί για «μύρον πολύτιμον», με το οποίο η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου άλειψε στη Βηθανία τους πόδας του Ιησού, και για το οποίο διαμαρτυρήθηκε εις εκ των μαθητών αυτού, Ιούδας Σίμων Ισκαριώτης, ας δούμε, με την βοήθεια και την χειραγωγία των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, γιατί ο μαθητής αυτός εξέπεσε του αποστολικού αξιώματος και έγινε προδότης.
Ο φίλος και οικείος του διδασκάλου Χριστού γίνεται προδότης, γιατί απλούστατα απώθησε την χάρη του Θεού κι επώλησε τον ατίμητο. «Ταύτην (την χάρην) αποβάλλεται και βορβόρω συμφύρεται, φιλαργυρία απεμπολών Αυτόν»4. Αυτός ο οποίος κλήθηκε για την σωτηρία, έγινε υιός απωλείας. Αυτός ο οποίος έβαψε «εν τω δείπνω την χείραν εν τω τριβλίω» μετά του Χριστού, επώλησε τον Ατίμητον5. Αυτός κινούμενος από την «λύσσα της φιλαργυρίας» αγοράζει ως τίμημα την αγχόνη και στερείται και της προσκαίρου ζωής και εκείνης της θείας και άνω ζωής.
Και όλα αυτά, διότι απέκρουσε την χάρη του Θεού. Και τα αίτια της πράξεώς του αυτής ήταν:
Πρώτον. Η λησμοσύνη των ευεργεσιών του Θεού.
Τον κάλεσε στο αποστολικό αξίωμα. Τού χάρισε το χάρισμα της θαυματουργίας. Τού έδειξε εμπιστοσύνη, στοργή και αγάπη. Όπως και στους άλλους μαθητές, του έπλυνε τα πόδια το βράδυ του Μυστικού Δείπνου. Τον αξίωσε να γευθεί του Δεσποτικού Σώματος και Αίματος σ' εκείνο το «εστρωμένο ανώγαιο»6. Κι ενώ θα έπρεπε να είναι ευγνώμων προς τον Ευεργέτη, τελικά έγινε επιλήσμων όλων αυτών. «Ω πόσων αγαθών αμνήμων εγένου»7, ψάλλει ο ιερός υμνογράφος. Στο πρόσωπό του, βρήκε εφαρμογή ο λόγος του Θεού: «ενεπλήσθη και απελάκτισεν ο ηγαπημένος»8.
Πρώτον. Η λησμοσύνη των ευεργεσιών του Θεού.
Τον κάλεσε στο αποστολικό αξίωμα. Τού χάρισε το χάρισμα της θαυματουργίας. Τού έδειξε εμπιστοσύνη, στοργή και αγάπη. Όπως και στους άλλους μαθητές, του έπλυνε τα πόδια το βράδυ του Μυστικού Δείπνου. Τον αξίωσε να γευθεί του Δεσποτικού Σώματος και Αίματος σ' εκείνο το «εστρωμένο ανώγαιο»6. Κι ενώ θα έπρεπε να είναι ευγνώμων προς τον Ευεργέτη, τελικά έγινε επιλήσμων όλων αυτών. «Ω πόσων αγαθών αμνήμων εγένου»7, ψάλλει ο ιερός υμνογράφος. Στο πρόσωπό του, βρήκε εφαρμογή ο λόγος του Θεού: «ενεπλήσθη και απελάκτισεν ο ηγαπημένος»8.
Δεύτερον. Δεν διατήρησε στην καρδιά του την πρώτη αγάπη για το πρόσωπο του Χριστού.
Εψύγη η αγάπη του για τον Σωτήρα Κύριο και στράφηκε στα χρήματα. «Η γαρ λύσσα της φιλαργυρίας κατά του ιδίου Δεσπότου μαίνεσθαι εποίησεν αυτόν»9, θα σημειώσει και πάλι ο θεόπνευστος υμνογράφος. Έτσι, ο νους του από την κατάσταση του φωτός, οδηγήθηκε στην κατάσταση του σκότους. Έγινε κτηνώδης και δαιμονιώδης, κατά την έκφραση των Πατέρων. Από φίλος και μαθητής, έγινε χρημάτων εραστής, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να προδώσει και να πωλήσει αντί τριάκοντα αργυρίων τον ευεργέτη και σωτήρα του.
Εψύγη η αγάπη του για τον Σωτήρα Κύριο και στράφηκε στα χρήματα. «Η γαρ λύσσα της φιλαργυρίας κατά του ιδίου Δεσπότου μαίνεσθαι εποίησεν αυτόν»9, θα σημειώσει και πάλι ο θεόπνευστος υμνογράφος. Έτσι, ο νους του από την κατάσταση του φωτός, οδηγήθηκε στην κατάσταση του σκότους. Έγινε κτηνώδης και δαιμονιώδης, κατά την έκφραση των Πατέρων. Από φίλος και μαθητής, έγινε χρημάτων εραστής, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να προδώσει και να πωλήσει αντί τριάκοντα αργυρίων τον ευεργέτη και σωτήρα του.
Τρίτον. Το αίτιο εκείνο, το οποίο κατέστρεψε την ψυχή του αγνώμονος μαθητού ήταν η κρυψίνοια.
Έκρυψε τον εσωτερικό του κόσμο. Απέκρυψε τους λογισμούς που είχε για το πρόσωπο του Χριστού και οδηγήθηκε στην υποκρισία. Γι' αυτό οι ιεροί υμνογράφοι της Εκκλησίας μας τον χαρακτηρίζουν «δούλο και δόλιο, μαθητή και επίβουλο, φίλο και διάβολο»10.
Η υποκρισία, εν συνεχεία, τον οδηγεί στο πάθος του μίσους και του φθόνου και βεβαίως στο μεγαλύτερο έγκλημα: την προδοσία. Τελικά, «το της φιλοπτωχείας κρύπτει προσωπείον και της πλεονεξίας ανακαλύπτει την μορφήν»11, δηλαδή, αφήνει κατά μέρος το προσωπείο της αγάπης προς τους πτωχούς και φανερώνει την μορφή της πλεονεξίας, η οποία τον κατείχε. Γι' αυτό και πωλεί τον Κύριον, «το ουράνιον μύρον» και εκ της πωλήσεως αυτού σφετερίζεται τα τριάκοντα αργύρια. «Μισών εφίλει και φιλών επώλει», κατά την έκφραση και πάλι των αγίων υμνωδών12.
Έκρυψε τον εσωτερικό του κόσμο. Απέκρυψε τους λογισμούς που είχε για το πρόσωπο του Χριστού και οδηγήθηκε στην υποκρισία. Γι' αυτό οι ιεροί υμνογράφοι της Εκκλησίας μας τον χαρακτηρίζουν «δούλο και δόλιο, μαθητή και επίβουλο, φίλο και διάβολο»10.
Η υποκρισία, εν συνεχεία, τον οδηγεί στο πάθος του μίσους και του φθόνου και βεβαίως στο μεγαλύτερο έγκλημα: την προδοσία. Τελικά, «το της φιλοπτωχείας κρύπτει προσωπείον και της πλεονεξίας ανακαλύπτει την μορφήν»11, δηλαδή, αφήνει κατά μέρος το προσωπείο της αγάπης προς τους πτωχούς και φανερώνει την μορφή της πλεονεξίας, η οποία τον κατείχε. Γι' αυτό και πωλεί τον Κύριον, «το ουράνιον μύρον» και εκ της πωλήσεως αυτού σφετερίζεται τα τριάκοντα αργύρια. «Μισών εφίλει και φιλών επώλει», κατά την έκφραση και πάλι των αγίων υμνωδών12.
Αδελφοί μου,
Σ' έναν περίφημο λόγο του ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας τονίζει πως «όσοι πήραμε το όνομα της πίστεως και αξιωθήκαμε να ονομαζόμαστε λαός του Χριστού, ας μην αθετήσουμε την πρόσκλησή μας και ας μην λερώσουμε την πίστη μας με άπρεπα έργα»13.
Θα πρέπει να θυμόμαστε ακόμη, ο καθένας μας για τον εαυτό του, τον λόγο του Αποστόλου Παύλου: «ουκ αθετώ την χάριν του Θεού»14. Όταν αθετήσουμε την χάρη του Θεού, όταν ξεχάσουμε τις δωρεές και τις ευεργεσίες Του, τότε ο καθένας μας μπορεί να φθάσει στο έσχατο σημείο της πνευματικής καταπτώσεως και από φίλος και αδελφός του Χριστού να γίνει προδότης Του και να ακολουθήσει τον άρχοντα του σκότους. Γι' αυτό και η καθημερινή μας προσευχή προς τον ερχόμενο προς το εκούσιον πάθος Σωτήρα Κύριο ας είναι: «να μην επιτρέψει ποτέ ο Θεός να αθετήσουμε την χάρη Του και να διώξουμε από πάνω μας την ευλογία Του, που τόσο έχουμε ανάγκη».
Σ' έναν περίφημο λόγο του ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας τονίζει πως «όσοι πήραμε το όνομα της πίστεως και αξιωθήκαμε να ονομαζόμαστε λαός του Χριστού, ας μην αθετήσουμε την πρόσκλησή μας και ας μην λερώσουμε την πίστη μας με άπρεπα έργα»13.
Θα πρέπει να θυμόμαστε ακόμη, ο καθένας μας για τον εαυτό του, τον λόγο του Αποστόλου Παύλου: «ουκ αθετώ την χάριν του Θεού»14. Όταν αθετήσουμε την χάρη του Θεού, όταν ξεχάσουμε τις δωρεές και τις ευεργεσίες Του, τότε ο καθένας μας μπορεί να φθάσει στο έσχατο σημείο της πνευματικής καταπτώσεως και από φίλος και αδελφός του Χριστού να γίνει προδότης Του και να ακολουθήσει τον άρχοντα του σκότους. Γι' αυτό και η καθημερινή μας προσευχή προς τον ερχόμενο προς το εκούσιον πάθος Σωτήρα Κύριο ας είναι: «να μην επιτρέψει ποτέ ο Θεός να αθετήσουμε την χάρη Του και να διώξουμε από πάνω μας την ευλογία Του, που τόσο έχουμε ανάγκη».
Θα μου επιτρέψετε, ακόμη, εν όψει της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας και για τον πνευματικό μας καταρτισμό και την αύξηση της χάριτος του Θεού, να σας υπενθυμίσω και τα κάτωθι :
1. Να μην λείψει κανείς από τις Ιερές Ακολουθίες αυτής της εβδομάδος, που θα μας βοηθήσουν να βιώσουμε τα «Πάθη τα σεπτά» μέσα σε κλίμα κατανύξεως και προσευχής. Να συμπορευθούμε, δηλαδή, μαζί με τον Κύριό μας προς το Πάθος, για να φθάσουμε εν συνεχεία στην χαρά της Αναστάσεώς Του.
1. Να μην λείψει κανείς από τις Ιερές Ακολουθίες αυτής της εβδομάδος, που θα μας βοηθήσουν να βιώσουμε τα «Πάθη τα σεπτά» μέσα σε κλίμα κατανύξεως και προσευχής. Να συμπορευθούμε, δηλαδή, μαζί με τον Κύριό μας προς το Πάθος, για να φθάσουμε εν συνεχεία στην χαρά της Αναστάσεώς Του.
2. Να προετοιμαστούμε κατάλληλα διά του Μυστηρίου της Μετανοίας και της Εξομολογήσεως, προκειμένου να καθίσουμε στο Δεσποτικό Τραπέζι και να πάρουμε μέσα μας την αθάνατη τροφή, το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Οι λόγοι Του είναι χαρακτηριστικοί για όλους μας: «Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει, καγώ εν αυτώ».
3. Θερμότατα σας παρακαλώ, να μείνουμε όλοι το βράδυ της Αναστάσεως στην Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία. Όπως θα τιμήσουμε τα Άχραντα Πάθη του Κυρίου μας, θα πρέπει, συγχρόνως, να τιμήσουμε και το γεγονός της Αναστάσεώς Του, ΠΑΡΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΑΧΡΑΝΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ.
4. Εφιστώ ιδιαίτερα την προσοχή σας στην νηστεία αυτής της εβδομάδος, η οποία τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα, μετά την Ακολουθία της Αναστάσεως. Άρα, λοιπόν, δεν επιτρέπεται, προφασιζόμενοι διαφόρους λόγους, να καταλύουμε την νηστεία αυτής της εβδομάδος και μάλιστα τις πιο ιερές ημέρες, την Μεγάλη Πέμπτη, την Μεγάλη Παρασκευή και το Μέγα Σάββατο, ατιμάζοντας, έτσι, την περίοδο αυτή και περιφρονώντας το Πάθος του Κυρίου.
5. Θερμά σας παρακαλώ, ακόμη, τις ημέρες αυτές να σκεφθούμε τους αδελφούς μας, που υποφέρουν από διάφορες ασθένειες· να τους φέρνουμε στην σκέψη μας, στις προσευχές μας και να κάνουμε ο,τι είναι δυνατόν για να ανακουφίσουμε τον πόνο τους και να σκουπίσουμε τα δάκρυα από τα μάτια τους.
Να προσευχηθούμε, ακόμη, για όλους εκείνους που βρίσκονται μπλεγμένοι στα δίχτυα της αμαρτίας, για τα παιδιά μας, για τον κόσμο ολόκληρο.
Να προσευχηθούμε, ακόμη, για όλους εκείνους που βρίσκονται μπλεγμένοι στα δίχτυα της αμαρτίας, για τα παιδιά μας, για τον κόσμο ολόκληρο.
6. Αν θέλουμε να θωρακίσουμε το σπίτι μας και να το κάνουμε απρόσιτο στον εχθρό της ψυχής μας, δεν έχουμε παρά να χρησιμοποιήσουμε τις δύο αρετές: την προσευχή και την ελεημοσύνη. Η ελεημοσύνη θα μας ανεβάσει στον Θρόνο του Θεού και θα μας δώσει την δυνατότητα της παρρησίας κοντά Του κατά την ημέρα της κρίσεως.
Εύχομαι να συμμετάσχουμε όλοι με κατάνυξη ψυχής και με ταπείνωση στον ονειδισμό που για χάρη μας υπέμεινε ο Χριστός, καθώς και στα σωτήρια Παθήματά Του, προκειμένου να έχουμε συμμετοχή και στην δόξα Του στην Βασιλεία των Ουρανών.
1 Αγίου Επιφανίου Επισκόπου Κύπρου, Ομιλία Α΄ Εις τα Βαία. Από την Ανάσταση του Λαζάρου στην Ανάσταση του Χριστού,
εκδ. Αρμός, Αθήνα 2001, σελ. 35-36.
2 Ειρμός θ’ Ωδής του Κανόνος του Όρθρου της Κυριακής της Βαιοφόρου.
3 Στιχηρόν Αίνων του Όρθρου της Κυριακής της Βαίοφόρου.
4 Κάθισμα μετά την πρώτην στιχολογίαν του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης.
5 Στιχηρόν Αίνων του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης.
6 Μαρκ. 14,15 και Λουκ. 22,12.
7 Κάθισμα ΣΤ΄ Αντιφώνου του Όρθρου της Μεγάλης Παρασκευής.
8 Δευτερ. 32,15.
9 Στιχηρόν Αποστίχων του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης.
10 Στιχηρόν Αίνων του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης.
11 Στιχηρόν Αποστίχων του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης.
12 ο.π.
Ανάσταση του Λαζάρου... ενθ’ ανωτ. σελ. 57.
14 Γαλ. 2,21.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου