Βυζαντινή Μουσική

Ο αναστάσιμος κανόνας από τον Βατοπαιδινό χορό

Ο Αναστάσιμος Κανόνας αποτελεί ποίημα ‘‘τοῦ ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ, ἔξοχος διθύραμβος ὑψίστης ἐξάρσεως καὶ ἀμιμήτου κάλλους’’, καθώς προσφέρει ‘‘εὐωδέστατα  ἄνθη εἰς τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου’’[1]. Σε αυτόν δεσπόζει ο ειρμολογικός α΄ ήχος, ο οποίος ψάλλεται πλέον πανηγυρικά και σε υψηλό τόνο. Σύμφωνα με τον Παπαδιαμάντη ‘‘Ὁ καλλιτέχνης ὑμνογράφος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός…, ἀνέπτυξεν ὅλον τὸ ὕψος τῆς ἱερᾶς ποιήσεως ἀπαραμίλλως ἐν τῷ Κανόνι τούτῳ, ὅστις εἰς ἑκάστην λέξιν περιέχει τὴν χαρὰν καὶ τὴν ἐλπίδα καὶ πληροῖ ἀρρήτου θυμηδίας τὸν χριστιανόν. Πρὸς τὸν νέον χριστιανικὸν κόσμον ἀποτεινόμενος ὁ δαιμόνιος μουσουργὸς «Φωτίζου, φωτίζου», λέγει, «ἡ νέα Ἱερουσαλήμ. Ἡ γὰρ δόξα Κυρίου ἐπὶ σὲ ἀνέτειλε. Χόρευε νῦν καὶ ἀγάλλου Σιών. Σὺ δὲ ἁγνὴ τέρπου, Θεοτόκε, ἐν τῇ ἐγέρσει τοῦ τόκου σου» [2].