Η έκπτωση του μεταπτωτικού ανθρώπου στο κράτος της φθοράς και του θανάτου.
Μετά την παράβαση της εντολής του Θεού στον Παράδεισο, ο αδαμικός άνθρωπος δείχνει μια νέα συμπεριφορά, όχι μόνο απέναντι στο Θεό, αλλά, όπως είναι φυσικό, πρώτα-πρώτα απέναντι στον εαυτό του.
Πώς βλέπει άραγε τώρα, μετά την πτώση στην αμαρτία, τον εαυτό του ο Αδάμ; Ποιά είναι η «νέα» εικόνα του εαυτού του που σχηματίζεται στους θολωμένους οφθαλμούς της αυτοσυνειδησίας του; Ποιά μπορεί να είναι τα συναισθήματά του αλλά και οι σκέψεις του και οι διαλογισμοί του μπροστά στη νέα αυτή, απροσδόκητη γι’ αυτόν, εικόνα του; Ποιός ήταν και ποιός είναι τώρα;
Το σχετικό βιβλικό κείμενο φωτογραφίζει και διαφωτίζει την εσωτερική του, πρωτόγνωρη γι’ αυτόν, αλήθεια, υπαρξιακή του εικόνα με τις τραγικές πινελιές της φθοράς και του θανάτου!
Ο έβδομος στίχος του τρίτου κεφαλαίου της Γενέσεως συλλαμβάνει τον παραβάτη της εντολής του Θεού αδαμικό άνθρωπο στην κρισιμότερη σχέση του, στη συνάντηση με τη νέα εικόνα του εαυτού του! Στην αυτοσυνειδησία της φρίκης γι’ αυτό που βλέπει και δεν βλέπει!
Βλέπει την εικόνα της φθοράς και του θανάτου στα έγκατα της υπάρξεώς του και δεν βλέπει ό,τι του υποσχέθηκε ο απατεώνας του Παραδείσου, ο διάβολος το στέμμα της θεϊκής του μεγαλειότητας!
*
Πάντως με τη βρώση του απαγορευμένου καρπού «διηνοίχθησαν οι οφθαλμοί των δύο και έγνωσαν ότι γυμνοί ήσαν, και έρραψαν φύλλα συκής και εποίησαν εαυτοίς περιζώματα».
Άνοιξαν τα μάτια της αυτοσυνειδησίας τους και είδαν και αντιλήφθηκαν καλά ότι ήσαν γυμνοί! Αντί του αναμενόμενου θεϊκού μανδύα, είδαν φρικτή και ασήκωτη υπαρξιακή γύμνια, στέρηση και απουσία στηρικτικών ερεισμάτων της ύπαρξης. Και όχι μόνο γύμνια και φρίκη αλλά και απειλή. Ναι! Απειλή από ένα εαυτό που μόνο φθορά θα μπορεί να θερίζει και θάνατο στον μέλλοντα χρόνο. Γι’ αυτό και έσπευσαν, χωρίς χρονοτριβή και περισσή σκέψη, στην άμεση κάλυψη αυτής της απειλής. Έρραψαν φύλλα συκής και εκάλυψαν (όπως νόμιζαν) τη φρικτή, απειλητική γι’ αυτούς, εικόνα του εαυτού τους.
Ποιός ήταν άραγε ο εαυτός του αδαμικού ανθρώπου στην εσωτερική, ενδοψυχική του πραγματικότητα;
Αν ξεκινήσουμε μια σκιαγράφηση της ενδοψυχικής πραγματικότητας του Αδάμ από τον έβδομο στίχο του τρίτου κεφαλαίου της Γενέσεως, θα επισημάνουμε, ως βασικό υπαρξιακό ή υπαρκτικό γεγονός, τη σύγκρουση του εαυτού του με τον εαυτό του, ή την διάσπαση της ψυχικής του υπόστασης σε δύο -τουλάχιστον- αντιθετικά μεταξύ τους νοητά «άτομα»!
*
Κατά τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης, τη στιγμή που ο Αδάμ, παραβαίνοντας την εντολή του Θεού, έτρωγε το απαγορευμένο καρπό, κατάπιε δύο αντίθετα μεταξύ τους βιωματικά μεγέθη της ύπαρξης· το πονηρό και το καλό! Η αξιολογική αντιθετικότητα αυτών των δύο συνθετικών στοιχείων του καρπού αυτού προκάλεσε τη διάσπαση του ψυχισμού του αδαμικού ανθρώπου, η οποία εικονίζεται στην άμεση ενέργειά του να καλύψει την εικόνα του εαυτού του με φύλλα συκής.
Η πράξη αυτής της κάλυψης, της απαράδεκτης από τον Αδάμ εσωτερικής του κατάστασης, είναι πράξη απόρριψης! Αλλά όταν κάποιος απορρίπτει «κομμάτι» ή «μέρος» του εαυτού του, η ερώτηση είναι εύλογη· στην προκείμενη περίπτωση ποιός απορρίπτει και ποιός απορρίπτεται; Εφόσον ο ίδιος ο Αδάμ είναι ο απορρίπτων, είναι συγχρόνως και ο απορριπτόμενος. Ο Αδάμ λοιπόν αυτοαπορρίπτεται! Αυτή η αυτοαπόρριψη βεβαιώνει την εσωτερική του διάσπαση!
Ο Αδάμ απορρίπτει αυτό που βλέπει στον εαυτό του και τον τρομάζει. Απορρίπτει ένα κομμάτι του εαυτού του, τον ίδιο τον εαυτό του! Αλλά η απόρριψη αυτή ουσιαστικά δεν είναι δυνατή και τελεσίδικη! Γιατί με αυτό το κομμάτι του ψυχισμού του, που τώρα το απορρίπτει, θα κονταροχτυπιέται μια ολόκληρη ζωή, αφού η άρνηση της ύπαρξης τού ανεπιθύμητου ψυχισμού του δεν σημαίνει και απόρριψή του στον…Καιάδα της ανυπαρξίας του! Απωθείται στον ασυνείδητο ψυχισμό. Και η ψυχολογία θα μας δηλώσει απερίφραστα ότι «παν ασυνείδητο ψυχικό γεγονός εκδικείται»! Προβάλλεται προς τα έξω και αντιδρά… αναρχικά.
*
Οι ψυχικές διασπάσεις του αδαμικού ανθρώπου, η βαθύτατη διατάραξη του ψυχισμού του από τη διάπραξη της αμαρτίας, επρόκειτο να αποβούν στον κατοπινό του βίο παράγοντας φθοράς και, γιατί όχι, και θανάτου!
Κλασικό παράδειγμα εν προκειμένω μας δίνει ο απ. Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του, για τον τρόπο της λειτουργίας του ψυχισμού του σαρκικού ανθρώπου, του πουλημένου («πεπραμένου») στην αμαρτία.
Γράφει λοιπόν ο απόστολος· εγώ είμαι σαρκικός άνθρωπος, πουλημένος στην αμαρτία. Σ’ αυτή την κατάσταση δεν μπορώ να εννοήσω τις δικές μου πράξεις, τί ακριβώς κάνω, διότι αντιλαμβάνομαι ότι δεν κάνω εκείνο που θέλω αλλά εκείνο που μισώ… Η θέλησή μου να κάνω το καλό υπάρχει, αλλά εγώ δεν έχω τη δύναμη να το κάνω, αφού δεν κάνω το καλό που θέλω αλλά το κακό που δεν θέλω να κάνω. Και βλέπω ότι εάν κάνω εκείνο που θέλω, τότε δεν ενεργώ εγώ αλλά η αμαρτία που κατοικεί μέσα μου… βλέπω δηλαδή άλλο νόμο στα μέλη μου, ο οποίος αντιστρατεύεται στο νόμο του λογικού μου και με αιχμαλωτίζει στην εξουσία του νόμου της αμαρτίας που κατοικεί μέσα μου. Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος, Ποιός θα με ελευθερώσει από το σώμα αυτό του θανάτου τούτου;»
*
Οι ψυχικές λοιπόν διασπάσεις που προκαλούνται από τη διάπραξη της αμαρτίας καταργούν την ελευθερία του ανθρώπου! Διχάζουν, ή πολλαπλώς διασπούν, τη βουλητική του λειτουργία. Σ’ αυτή την περίπτωση, πράγματι, η κεντρική αίσθηση του σαρκικού ανθρώπου, του πουλημένου στην αμαρτία, είναι αίσθηση θανάτου.
*
Ο αδαμικός άνθρωπος της πτώσης δείχνει εγκλωβισμένος σε μια ζωή ποιότητας θανάτου. Ο Θεός τον προειδοποίησε ότι τη στιγμή που θα φάγει τον απαγορευμένο καρπό θα πεθάνει· «η δ’ αν ημέρα φάγητε απ’ αυτού θανάτω αποθανείσθε». Άρα ο Αδάμ γεύθηκε το θάνατο ήδη κατά τη βρώση του απαγορευμένου καρπού. Είναι ήδη νεκρός! Αυτό ήταν το πιο άμεσο κέρδος του από την παράβαση της παραδείσιας εντολής. Είναι νεκρός, άλλα δεν παύει να ζει και να κινείται. Να εργάζεται και να… διασκεδάζει!
Έτσι ο λόγος του Θεού «θανάτω αποθανείσθε» υποδηλώνει δύο ποιότητες θανάτου” τον ψυχικό-πνευματικό θάνατο και τον θάνατο ως καταληκτικό γεγονός της ανθρώπινης ζωής!
Στο εξής ο άνθρωπος της πτώσης θα είναι ζωντανός νεκρός, στην πορεία της μεταπτωτικής του ζωής και αυτό που θα παράγει θα είναι μόνο θάνατος! Άχρι καιρού!
(Ιωαν. Κ. Κορναράκη, Ομ. Καθηγητού Παν. Αθηνών, Σώμα και Αίμα Χριστού, Αθήνα 2010, σ.43-48)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου