ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ

Είχαμε σήμερα την ιδιαίτερη ευλογία και χαρά να τελέσουμε το ιερό μυστήριο του Ευχελαίου. Τί είναι όμως μυστήριο; Μυστήριο είναι κάθε δώρο του Θεού, που χαρίζεται σε εμάς τους ανθρώπους και μπορούμε με τον τρόπο αυτό να γίνουμε μέτοχοι στην άκτιστη χάρη του Θεού. Συγκεκριμένα, στο Ευχέλαιο παρακαλούμε τον Θεό να καταπέμψει το Άγιο Πνεύμα και να αγιάσει το έλαιον, το λάδι, ώστε όσοι χρίονται με αυτό να λάβουν συγχώρεση των αμαρτημάτων τους, να κληρονομήσουν τη Βασιλεία των ουρανών, να θεραπευτούν από κάθε πάθος, ασθένεια σωματική, ψυχοσωματικό μολυσμό και από κάθε κακό και στα πρόσωπά τους να δοξάζεται ο Θεός. Εμείς στη σημερινή ομιλία θα προσεγγίσουμε ερμηνευτικά τα μηνύματα των επτά αποστολικών αναγνωσμάτων, ώστε μαζί με την ευχή του Ελαίου να λάβουμε και πνευματικά μηνύματα απαραίτητα για τον πνευματικό μας αγώνα αυτή την ευλογημένη και κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου.

          Η πρώτη αποστολική περικοπή είναι από την Καθολική Επιστολή του Ιακώβου, στην οποία θεμελιώνεται αγιογραφικά η σύσταση του μυστηρίου του Ευχελαίου. Η περικοπή μας τονίζει τη σημασία της υπομονής στις κακοπάθειες, με υπόδειγμα την υπομονή του Ιώβ και ελπίδα στον πολυεύσπλαγχνο και οικτίρμονα Θεό. Αν κάποιος κακοπαθεί, ας προσεύχεται˙ αν ευθυμεί, ας ψάλλει˙ αν ασθενεί, ας προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας, για να προσευχηθούν και να τον αλείψουν με έλαιο και αυτή η προσευχή, αν γίνεται με πίστη, θα θεραπεύσει την ασθένεια και θα συγχωρήσει τις αμαρτίες. Δύο είναι οι προϋποθέσεις της θεραπείας, η εξομολόγηση των παραπτωμάτων και η προσευχή υπέρ αλλήλων. Πρόκειται για ένα κείμενο εξαιρετικά παραμυθητικό και παρηγορητικό, γιατί καταλαβαίνουμε ότι στη θλίψη και την ασθένεια δεν είμαστε μόνοι. Ο σπλαγχνικός πατέρας μας, ο Θεός, διά των Αποστόλων, μας άφησε μία πολύτιμη δωρεά, το μυστήριο του ευχελαίου, με το οποίο στέλνει από τον ουρανό την ιατρική του δύναμη και μας δωρίζει πλήθος ευεργετήματα. Αυτό, που μας ζητάει είναι επίγνωση της αμαρτωλότητας μας, ειλικρινή μετάνοια και προσευχή υπέρ αλλήλων. Δεν έχει νόημα να προσευχόμαστε εγωϊστικά μόνο για τον εαυτό μας, αλλά να μετέχουμε αγαπητικά στις ανάγκες και τα προβλήματα του πλησίονος αδελφού. Ο αγώνας μας στην Εκκλησία δεν είναι ατομικός αλλά γεγονός εκκλησιαστικό, συμπροσευχόμαστε, συναγωνι-ζόμαστε, νηστεύουμε όλοι μαζί, για να παίρνουμε κουράγιο ο ένας από τον άλλο και εκ πολλών προσώπων να αναπέμπεται η αίτηση, η ευχαριστία και η δοξολογία προς τον Θεό. Έτσι, με τον κοινό μας αγώνα, θα μπορέσουμε να γιορτάσουμε και την κοινή Ανάσταση. Πρώτα πρώτα, όμως, ας αφήσουμε στην άκρη τον εγωϊσμό και την κλειστότητά μας και ας αφεθούμε στη χάρη του Θεού, για να μας οδηγήσει στη σωτηρία.

          Αυτό ακριβώς είναι το νόημα και της δεύτερης αποστολικής περικοπής, από την Προς Ρωμαίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Μη εαυτοίς αρέσκειν. Μη μας ενδιαφέρει πώς θα αρέσουμε στον εαυτό μας, αλλά να βαστάζουμε τα ασθενήματα των αδυνάτων. Να μοιραζόμαστε το βάρος της δοκιμασίας του συνανθρώπου και να ενδιαφερόμαστε για την πνευματική του πρόοδο και οικοδομή. Λέει, ακόμα, ο Απόστολος Παύλος να έχουμε ελπίδα με την υπομονή και την παρηγοριά, που χαρίζουν οι γραφές. Γιατί όντως, στην Αγία Γραφή μπορεί να βρει κάποιος παρηγοριά θεϊκή, καθώς η βιβλική ελπίδα δεν είναι μία γενική και αόριστη ιδέα, αλλά ο ίδιος ο Θεός, που έγινε για χάρη μας άνθρωπος, σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Η περικοπή κλείνει με επίκληση ενότητας των χριστιανών, καθώς η διαίρεση και η αίρεση είναι η μεγαλύτερη αμαρτία στο Σώμα του Χριστού. Παρακαλεί, λοιπόν ο Παύλος τους Ρωμαίους, και όλους μας, να έχουμε το ίδιο φρόνημα, για να δοξάζουμε τον Θεό ομοθυμαδόν, με ένα στόμα και μία καρδιά˙ και όπως ο Χριστός προσέλαβε την ανθρωπότητα, έτσι και εμείς έχουμε ευθύνη να προσλαμβάνουμε αγαπητικά τους αδελφούς μας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο χριστιανός δεν έχει το δικαίωμα να περιφρονεί, να υποτιμά ή να απορρίπτει κανέναν άνθρωπο. Άλλωστε κάθε άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού, και όταν περιφρονούμε αυτή την εικόνα γινόμαστε εικονομάχοι.

          Η τρίτη αποστολική περικοπή αναφέρεται και αυτή στην ενότητα των πιστών. Είναι κείμενο από την Α΄ Προς Κορινθίους επιστολή, όπου αναπτύσσει ο Απόστολος των εθνών Παύλος την θαυμάσια εκκλησιολογία του περί σώματος του Χριστού. Σύμφωνα με αυτήν η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και συγκροτείται από τους βαπτισμένους πιστούς, στους οποίους το Πνεύμα το Άγιον εμπιστεύτηκε ιδιαίτερα χαρίσματα και τάλαντα. Έτσι, υπάρχει μία θαυμαστή ποικιλομορφία, απαραίτητη για τη ζωή της Εκκλησίας. Δεν είναι όλα τα μέλη ίδια μεταξύ τους, αλλά πρόσωπα ξεχωριστά, προς το συμφέρον των οποίων, ο Θεός διανέμει τα χαρίσματα. Τα χαρίσματα δεν είναι κτήμα κανενός, ώστε να καυχιέται για αυτά, αλλά δίδονται ως παρακαταθήκη της χάριτος, για να καλλιεργηθούν, να αυξηθούν και να εκφραστούν ευχαριστιακά στο χώρο της Εκκλησίας. Δεν πρέπει να αναρωτιόμαστε γιατί μας δόθηκαν τα συγκεκριμένα χαρίσματα ή γιατι δεν μας δόθηκαν κάποια άλλα, μα να αγωνιζόμαστε ταπεινά στον αμπελώνα του Κυρίου, ώστε να τα αντιπροσφέρουμε στον Θεό και τον πλησίον. Πέρα από αυτά τα χαρίσματα, όμως, υπάρχει και η καθ’ υπερβολήν οδός της αγάπης. Χωρίς αυτήν όλα τα χαρίσματα είναι ανωφελή, ενώ με αυτήν επιβεβαιώνεται η γνησιότητα της χριστιανικής ζωής. Η αγάπη αυτή, θα πρέπει να πούμε, ότι δεν είναι μία αγάπη συναισθηματική ή ψυχολογική αλλά αγάπη χαρισματική, καρπός του Πνεύματος, μετοχή δηλαδή στην άκτιστη αγάπη του Θεού.

Στην τέταρτη περικοπή, από την Β΄ Προς Κορινθίους, γίνεται αναφορά στην μυστηριακή υιοθεσία, με την οποία ο Θεός γίνεται πατέρας μας και εμείς γινόμαστε υιοί και θυγατέρες του Θεού. Ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό ο ιερός Χρυσόστομος λέει ότι καλούμαστε υιοί του Θεού, καταξιωνόμαστε να τον προσφωνούμε πατέρα, καθώς αναγεννηθήκαμε άνωθεν και κατά κάποιο τρόπο αναστοιχειωθήκαμε. Έτσι, επισημαίνει, γινόμαστε άγιοι, ως λαός άγιος και περιούσιος με δύο κύριες προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι εκ Θεού, η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, και η δεύτερη από τη δική μας πλευρά, η πολιτεία μας, που οφείλει να επιβεβαιώνει την χάρη του Θεού επιτελώντας την αγιωσύνη εν φόβω Θεού.

Στην επόμενη περικοπή, από την ίδια επιστολή, γίνεται αναφορά σε μία θλίψη και δοκιμασία του Παύλου στην Ασία, που τον οδήγησε μάλιστα στα πρόθυρα του θανάτου. Αυτό, όμως, λέει ότι το επέτρεψε ο Θεός για να διδαχτούμε να μην στηριζόμαστε μόνο στη δική μας αυτοπεποίθηση, αλλά σε Αυτόν, που έχει τη δύναμη να ανασταίνει τους νεκρούς. Στον Θεό, γράφει, στηρίζουμε όλες τις ελπίδες μας, και σε εσάς που θα μας βοηθήσετε με τις προσευχές σας, για να ευχαριστήσουμε όλοι μαζί τον Θεό. Για ακόμα μία φορά βλέπουμε τη σπουδαιότητα αλλά και τη δύναμη της κοινής προσευχής.

Στην έκτη περικοπή, απόσπασμα από την Προς Γαλάτας, περιγράφεται η πνευματική ζωή του χριστιανού. Όταν λέμε πνευματική, εννοούμε αυτήν που είναι αποτέλεσμα και καρπός του Αγίου Πνεύματος, και περιέχει, την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, τη χρηστότητα, την αγαθωσύνη, την πίστη, την πραότητα και την εγκράτεια. Όσοι ανήκουν στον Χριστό, συσταυρώθηκαν μαζί Του ως προς τα σαρκικά πάθη και τις επιθυμίες και ζουν σύμφωνα με το Πνεύμα το Άγιο. Χωρίς κενοδοξία, προκλητικότητα και φθόνο. Μάλιστα, ο πνευματικός άνθρωπος έχει ευθύνη, αν αντιληφθεί ότι ένας αδελφός έπεσε σε παράπτωμα να τον καταρτίζει με πνεύμα πραότητας και να ελαφρύνει τα βάρη του συνανθρώπου.

Τέλος, στην έβδομη περικοπή από την Α΄ Προς Θεσσαλονικείς επιστολή του Παύλου, γίνεται για ακόμα μια φορά αναφορά στη σχέση με τον πλησίον. Μας παρακαλεί ο Παύλος να νουθετούμε τους ατάκτους, να παρηγορούμε τους αδύναμους, να στηρίζουμε τους ασθενείς και να δείχνουμε μακροθυμία. Να μην ανταποδίδουμε το κακό αλλά να αναζητούμε το αγαθό. Να είμαστε χαρούμενοι, γιατί ο χριστιανός οφείλει να μην είναι μίζερος, κατσούφης, γκρινιάρης ή μελαγχολικός αλλά λουσμένος στο φως, τη χάρη και τη χαρά του Θεού. Να προσεύχεται αδιαλείπτως και να ευχαριστεί πάντοτε τον Θεό. Τόσο για τις ευλογίες όσο καί για τις δοκιμασίες. Η περικοπή κλείνει με την ευχή ο Θεός της ειρήνης να μας αγιάσει ολοτελώς, ώστε στην Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας να σταθούμε με παρρησία, άμεμπτοι και ακατηγόρητοι. Αυτή ας είναι και η δική μας ευχή, να αγιαστούμε ολοτελείς με τη χρίση του Αγίου Ελαίου, για να πάρουμε δύναμη για το υπόλοιπο της Σαρακοστής. Καλή Σταυροπροσκύνηση και Καλή Ανάσταση.